Katalog zbiorów biblioteki

Monte Cassino, 1944. Przez cztery miesiące alianci próbują przełamać niemieckie linie. Na tym straszliwym froncie walczą nie tylko Amerykanie i Anglicy, ale również wojska z innych kontynentów, które wir wojny światowej wypluł w Ciociarii: Hindusi, Nepalczycy, mieszkańcy Maghrebu, a nawet batalion Maorysów z Nowej Zelandii. Są tu również Polacy, wojsko złożone z byłych zesłańców do gułagu, którzy walczą na obcej ziemi, by uwolnić się od Stalina i Hitlera. Część tej dziwnej grupy stanowi także tysiąc Żydów, którzy chwytają za broń. Pomiędzy ogniem obydwu armii znajdują się cywile. Kim byli ci ludzie, którzy pomimo zwycięstwa zmierzali ku losowi pokonanych? Jakie ślady pozostawił po sobie ogromny zamęt drugiej wojny światowej? Wyjeżdżając taksówką z Mediolanu, spotykamy Johna Wilkinsa, sierżanta z Teksasu; Rapatę Sullivana, wnuka maoryskiego weterana; Edoarda i Ananda, dwóch chłopaków wychowanych w Rzymie, którzy jadą do Cassino dla ducha przygody, Irkę, która uciekła z getta oraz Milka, polskiego żołnierza żydowskiego pochodzenia, który zmarł w Mediolanie, nie opowiedziawszy dzieciom o doświadczeniu powstałym z okropieństw i odwagi. Ta oto pomiędzy zdarzeniami przebłyskuje myśl główna, że to, co łączy nas z przeszłością, nie jest nakazem czerpania lekcji z historii, lecz materiałem, z którego utkane są nasze najżywsze i najprawdziwsze stosunki; materiałem, za sprawą którego nie przestają istnieć ci, których ukochaliśmy.

Aileen Orr przedstawia historię niezwykłego niedźwiedzia o imieniu Wojtek, opisując jego drogę od Persji po Szkocję i służbę w polskim wojsku. Obszerny epilog napisany przez Neila Aschersona podkreśla zasługi Polaków w walce z III Rzeszą.W roku 1942 polscy żołnierze Armii Andersa maszerujący z Persji do Palestyny wymienili garść pieniędzy, tabliczkę czekolady, szwajcarski nóż oficerski i konserwę wołową na wychudzonego niedźwiadka. Wojtek - bo tak nazwano zwierzaka - pełniący początkowo rolę maskotki, szybko awansował na pełnoprawnego żołnierza, posiadającego wojskowy stopień i numer ewidencyjny. Podczas kampanii włoskiej został amunicyjnym, donoszącym pociski do ciężkich moździerzy. Od tego czasu symbolem 22. Kompanii Zaopatrywania Artylerii 2. Korpusu gen. Andersa, w której służył, stał się rysunek niedźwiedzia niosącego pocisk. Po zakończeniu wojny Wojtek wraz ze swymi towarzyszami broni przybył do Szkocji. Syryjski niedźwiedź szybko odnalazł się w nowych warunkach i, zanim przeprowadził się na stałe do edynburskiego zoo, stał się powszechnie znanym członkiem lokalnej społeczności.