Śpioch niespecjalnie garnie się do pracy, za to uwielbia leniuchować, a przede wszystkim spać. Jakież jest jego zdumienie, gdy pewnego ranka nie może rozpoznać otoczenia: wioska jest zaniedbana, a domki-grzybki Smerfów stoją w ruinie. Śpioch będzie musiał się napracować, nim znajdzie rozwiązanie zagadki. W tym albumie Smerfy przeżyją jeszcze inne przygody - będą się bronić przed Gargamelem, spotkają zionące ogniem smoki, podążą w pościg za kretem niszczycielem, powołają wioskową straż pożarną i skonstruują maszynę parową!
Każda historia z serii Wartości ukazuje różne aspekty zachowania ludzi: wielkoduszność, życzliwość, altruizm, szacunek, uprzejmość, cierpliwość, uczciwość, odwagę kreatywność i inne. Opowieści te badają charaktery ludzi, choć obdarzają nimi postaci zwierząt, a z każdej z opowiedzianych historii wyłania się jakiś morał.